Psikoloji alanında son yıllarda öne çıkan başlıklardan biri, zihin ile gövde arasındaki kuvvetli bağlantıdır. Bu bağlantının merkezinde yer edinen yapılardan biri de vagus siniridir. ​Latince “seyyah” anlamına gelen adıyla vagus, beyin sapından çıkarak kalp, akciğer ve sindirim sistemi organları başta olmak suretiyle birçok organa ulaşabilir. Böylece yalnızca bedenimizin işleyişini değil; duygularımızı, stresi yönetme biçimimizi ve toplumsal ilişkilerimizi de etkileyebilir.

VAGUS SİNİRİNİN PSİKOLOJİK İŞLEVLERİ

Duygusal Düzenleme: Vagus siniri, kalp ritmini ve nefes alışverişini yavaşlatarak kişinin sakinleşmesine destek verir. Bu sayede yoğun duygular karşısında zihinsel denge daha kolay sağlanabilir.

Stresi Yönetme: Parasempatik sinir sisteminin en mühim parçası olan bu sinir, kortizol (stres hormonu) düzeyleriyle ilişkili bulunmuştur. Artmış vagal tonus (işlevin) stres hormonlarını dengeleyerek kaygıyı azaltabilir; azalmış vagal tonus ise depresyon ve anksiyete ile ilişkilendirilebilir.

Toplumsal Bağlanma: Vagus, yüz kasları ve ses telleriyle de bağlantılıdır. Bundan dolayı kuvvetli vagal aktivite, empati oluşturmayı ve ilişkilerde yakınlığı kolaylaştırabilir.

Travma ve Dayanıklılık: Araştırmalar, vagus sinirinin tertipli çalışmasının travma sonrası stres bozukluğu terapilerine yarar sağladığını, ruhsal dayanıklılığı artırabileceğini göstermektedir.

GÜNLÜK HAYATTA VAGUS SİNİRİNİ ARTIRMANIN YOLLARI 

Derin Nefes Almak: Mesela kaygı duyduğunuz bir imtihan öncesi ya da iş görüşmesinden ilkin birkaç derin diyafram nefesi almak; kalp atışlarını yavaşlatarak zihni toparlamaya destek olabilir.

Soğuk Su Teması: Sabah işe hazırlanırken yüzü soğuk suyla yıkamak ya da yoğun bir günün peşinden kısa bir soğuk duş almak, siniri harekete geçirerek bedensel canlılığı arttırabilir.

Meditasyon ve Farkındalık: Gün sonunda 5 dakika ana odaklanmak hem zihinsel sakinlik hem de bedensel gevşeme sağlayabilir.

Ses Egzersizleri: Trafikte sıkıştığınızda mırıldanmak ya da duşta müzikle uğraşmak, vagusu destekleyen keyifli yöntemlerdendir.

Ritmik Egzersizler: Sabah yürüyüşü, yoga ya da dans etmek şeklinde aktiviteler hem bedensel enerjiyi arttırabilir hem de sinir sistemini düzenlemeye destek olabilir.

ZİHİN VE BEDEN DÖNGÜSÜNDE VAGUSUN ROLÜ

Bu rahat uygulamalar, zaman içinde stresi yönetme yeteneğimizi arttırabilir ve duygularımızı daha dengeli bir halde regüle edebilmemize destek olabilir. Vagus sinirine itina göstermek, bedenimizin işleyişini destekleyebilir; bununla birlikte ruhsal dayanıklılığımızı güçlendirebilir ve zihinsel farkındalığımızı artırabilir. Günlük yaşamın karmaşasında ufak fakat tertipli alışkanlıklar ile daha sakin, dengeli ve bağlantılı hissedebiliriz. Vagus sinirine yönelik uygulamalar, uzun solukta genel iyilik hâlimizi pozitif yönde şekilde etkileyebilir ve yaşam kalitemizi arttırabilir.