”MAHALLEYE ZENGİNLİK KATIYOR”
Turan Mahallesi’nde bulunan izlerin kağnı izleri bulunduğunu düşündüklerini sadece literatürde hemen hemen bununla ilgili bir emek verme yapılmadığını sözlerine ekleyen Prof. Dr. Osman Özsoy, sözlerini şu şekilde noktaladı:
“Şu anda, Turan’ın güneybatı istikametinde, mahalle merkezine ortalama 2 kilometre mesafede bir yerdesiniz. Burada çeşitli izler var. İzler belirgin ve derinliklere haiz. İzler arasındaki mesafeler çoğu zaman fazlaca bilindik ve rastgele olmayan mesafeler. Biz buranın harpte, ticarette ya da barışta kullanılan bir atlı otomobil yada öküzlü otomobil yolu bulunduğunu tahmin ediyoruz.
Engir Gölü çevresinde, Kültepe-İldem aksında da bu şekilde bir alanın bulunduğunu biliyoruz. Burası, güvenli olduğundan tercih edilmiş. Altyapısı, araçların yüklü yada yüksüz şekilde geçmelerine müsaade etmiş olduğu için tercih edilmiş. Seneler içinde fazlaca fazla kullanılmasından dolayı, yüklü ya da yüksüz, buradan onlarca ve binlerce kağnı geçmekte. Kağnılar; bu yolları kaya olsa dahi süre içinde aşındırmış. Tekerleklerin neredeyse yarı çapı yüksekliğinde dikey olarak gördüğümüz uzunluklarda çukurlar oluşturmuşlar. İki tekerleğin merkezine doğru olan uzaklık ile buradaki iki çizgi arasındaki mesafe nerede ise aynıdır. Bu durum da bu tezi doğrulamaktadır. Kimi zaman 10 ya da 20 tane yol çizgisinin bir arada bulunduğunu görebiliyoruz. Aşınmayla birlikte, değişik yollar tercih edilmiş.
Oldukca yoğun olduğu durumlarda karşı karşıya gelmemek ve yükün gecikmemesi için bu şekilde yollar tercih edilmiştir. Bu değerin burada varlığı, Koramaz Vadisi ve Turan Mahallesi’ne fazladan bir zenginlik katmaktadır. Bölgedeki sıkışık Ağırnas ve Koramaz Vadisi aksındaki ziyaretlere ek olarak, köylülerimizin fazlaca iyi bilmiş olduğu bu bölgeleri de ziyarete kazandırmak, görmelerini sağlamak ve korumak fazlaca mühim bir unsur olarak karşımıza çıkmaktadır. Bazı noktalarda kesintiler görüyoruz. Yükseltiler içinde, peynir kesercesine dümdüz kesildiğini görüyoruz. Değirmen taşı durumunda yuvarlak geometriye haiz taşlar, yerden 30 santimetre yükseklikte olduğundan kesilmiş ve taşınmış olduğu yerden uzaklaştırılmış. Boydan boya takip ederseniz, bazı izlerin fazlaca belirgin bulunduğunu görürsünüz. Toynak ya da nal izi olarak düşünülebilir. Aynı yere basan taşıyıcı hayvanların, öteki kağnı tekerleklerinin yol yapması şeklinde, onlar da burada kendi izlerini bırakmışlar. Bu durumla ilgili literatürde hiçbir emek verme yok. Koramaz Vadisi’ni ya da şehri düşündüğümüzde, daha detaylı emekler yapılacağı umudunu taşıyoruz.”
