Almanya’da, Keltlerin yaşamadığı Saksonya bölgesinde, ‘gökkuşağı kupası’ olarak anılan 2.200 senelik ender bir Kelt sikkesi ortaya çıkarıldı.

Almanya’nın Leipzig kenti civarlarında bir tarlada tarama icra eden sertifikalı bir metal dedektörü kullanıcısı, Saksonya eyaletinde bugüne dek bulunmuş en eski madeni parayı ortaya çıkardı. “Gökkuşağı kupası” olarak malum 2.200 senelik altın sikke, ithal bir Kelt parasının ender bir örneği.

Saksonya Eyalet Bakanı Barbara Klepsch, yapmış olduğu açıklamada “Altın sikke, tarihimizin somut bir parçası ve Keltlerle yürütülen ticarete dair yeni içgörüler sağlıyor” diyor.

Kuzeybatı Çek Cumhuriyeti’ndeki Bohemya’da oldukça sayıda Kelt sikkesi bulunmuş olsa da Saksonya, Kelt yerleşim alanının haricinde kabul ediliyor. Saksonya’da daha ilkin yalnızca iki Kelt sikkesi keşfedilmişti. Yeni bulunan sikkeye, Leipzig’in haricinde bir mahalle olan buluntu yerine atfen “Gundorf Gökkuşağı Kupası” adı verildi.

(İlgili: Almanya’da Ender Bir ‘Gökkuşağı Kupası’ Sikkesi Bulunmuş oldu)

Almanca “regenbogenschüsselchen” (minik gökkuşağı kupası) teriminden gelen Kelt gökkuşağı kupaları, kavisli biçimleri ve bir gökkuşağının yere değdiği yerde hazineler bulunabileceğine dair batıl inanç sebebiyle bu isimle anılıyor. Bu sikkeler, anakara Avrupa’da yaşayan ve ondan sonra Roma’yı yağmalayan savaşçı Kelt kabileleri tarafınca basılmıştı.

Gundorf Gökkuşağı Kupası’nın ön yüzünde stilize bir geyik ya da benzeri bir hayvan başı betimlenirken, arka yüzünde uçları kalınlaştırılmış açık bir boyun halkası (muhtemelen bir Kelt torc’u), yuvarlatılmış köşeli bir yıldız ve bir küre görülüyor.

Saksonya eyalet arkeoloğu Regina Smolnik, 2 gramlık sikkenin “neredeyse darphaneden çıkmış benzer biçimde” durumda bulunduğunu ve para olarak dolaşımda kullanılmış olmasının pek ihtimaller içinde olmadığını söylüyor. Smolnik, “Bunun yerine, Keltlerle ticari ilişkileri olan üst sınıftan bir kişiye ilişkin bir statü simgesi yada kıymet gizleme aracı olması olası” diyor.

Son yıllarda Almanya’da bulunan çeşitli gökkuşağı kupaları, Keltlerle Cermen dilli halklar içinde Roma istilasından ilkin kurulan ticari ilişkilerin resmini ortaya koyuyor.

2021’de arkeologlar, Almanya’nın kuzeydoğusundaki Brandenburg eyaletinde 41 mütevazi gökkuşağı kupası koleksiyonunu keşfetti. MÖ 1. yüzyılda basılan bu sikkelerin de, Keltlerin Brandenburg’da yaşamamış olması sebebiyle, tecim yöntemiyle edinildiği varsayıldı. 2023’te ise Bavyera eyaletinde, iç yüzünde ender bir dört köşeli yıldız bezemesi bulunan tek bir gökkuşağı kupası bulunmuş oldu; muhtemelen yakındaki antik bir yol süresince gezi eden biri tarafınca kaybedilmişti.

Gundorf Gökkuşağı Kupası tek bir sikke olsa da, Smolnik’e bakılırsa Saksonya’daki bu bulgu ile Almanya’nın başka yerlerindeki benzer örnekler beraber değerlendirildiğinde, 2.000 yıl ilkin Keltlerle Saksonya’da yaşayan halklar içinde “tertipli temas ve bağlantılara” dair “ek kanıtlar” sağlıyor.

Live Science. 30 Ekim 2025.